Libri i Mal Berishës “SHQIPTARIADA” – Një pasqyrë gjithëpërfshirëse të veprave kryesore të Sir Noel Malcolm
Libri i Mal Berishës “SHQIPTARIADA” – Një pasqyrë gjithëpërfshirëse të veprave kryesore të Sir Noel Malcolm
Recensioni i librit të Mal Berishës –“SHQIPTARIADA”
Shkruar nga Ndrek Gjini, Irlandë
“SHQIPTARIADA” me autor Mal Berishën ofron një eksplorim të thellë të historisë shqiptare përmes ekspozimit të veprës së një prej historianëve më të respektuar të kohës sonë, Sir Noel Malcolm.
Libri është një rrëfim i kompozuar me përpikëri që përmbledh punën e gjerë të Malcolm-it për Shqipërinë, duke u fokusuar veçanërisht në tre librat e tij kryesorë: “Kosova, Një Histori e Shkurtër”, “Agjentë Perandorakë” dhe “Rrebelët, Besimtarët, të Mbijetuarit”.
Mal Berisha, një diplomat me përvojë dhe ish-Ambasador i Republikës së Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar të Britanisë së Madhe dhe Irlandës së Veriut, ofron një perspektivë unike mbi kontributet e Sir Noel Malcolm-it. Kjo vepër nuk është thjesht një biografi; përkundrazi, është një homazh për ndikimin shkencor të Malcolm – it në diskursin historik shqiptar dhe një reflektim mbi implikimet më të gjera të hulumtimit të tij.
Struktura dhe përmbajtja e librit
Libri është i ndarë në disa seksione, duke filluar me një parathënie të Mal Berishës, e cila vendos tonin për lexuesin. Ai ndan përvojat dhe motivimet e tij personale për shkrimin e këtij libri, duke theksuar admirimin e tij për përkushtimin e Malcolm it për zbulimin dhe prezantimin e historisë së nuancuar të shqiptarëve.
Pastaj vazhdon me një parathënje të shkruar mjeshtërisht nga shkrimtari dhe diplomati I shquar Besnik Mustafaj.
Thelbi i librit është i strukturuar rreth analizave të hollësishme të tre veprave kryesore të Malcolm – it. Rrëfimi i autorit është i ndërthurur me intervista dhe dëshmi të studiuesve dhe ekspertëve më eminentë të disa Universiteteve dhe Akademive siç janë Oxford, Cambridge, Akademitë e Shkencave në Prishtinë dhe në Tiranë, diplomatë, gazetarë etj., të cilët janë të njohur shkencërisht me veprën e Malcolm – it. Ky format ofron një pamje gjithëpërfshirëse të metodologjisë së Malcolm- it, kontekstit historik të veprave të tij dhe prirjes dhe ndikimit të tyre.
“Kosova një histori e shkurtër”
Ambasadori Berisha thellohet tek libri “Kosova një histori e shkurtër” e Malcolm – it, duke theksuar rolin e saj kryesor në formësimin e të kuptuarit ndërkombëtar të së kaluarës komplekse të Kosovës. E botuar në një moment kritik në prag të ndërhyrjes ushtarake të NATO – s kundër caqeve ushtarake të Serbisë në Kosovë, vepra e Malcolm-it dha një kundër-narrativë të mirë-hulumtuar ndaj retorikës politike fallco mbizotëruese të kohës të injektuar nga Akademia e Shkencave të Beogradit. Berisha nënvizon ndikimin e librit në politikën ndërkombëtare dhe kontributin e tij në rrugën përfundimtare të Kosovës drejt pavarësisë. Rrëfimi i detajuar i ngjarjeve historike dhe studimi i përpiktë i Malcolm-it paraqiten si instrumente për ndryshimin e perceptimeve dhe informimin e vendimeve diplomatike perëndimore në dobi të çështjes shqiptare.
Agjentë perandorakë
Duke diskutuar mbi “Agjentët e Perandorakë”, Berisha eksploron se si Sir Noel Malcolm nxjerr në dritë ndërveprimin e ndërlikuar midis territoreve shqiptare dhe botës më të gjerë mesdhetare, Lindje – Perëndim gjatë shekullit të 16-të. Libri portretizon jetën dhe veprimtarinë e dy familjeve shqiptare brenda perandorive: asaj Osmane dhe asaj Veneciane, duke zbuluar kompleksitetin e besnikërisë, identitetit dhe pushtetit. Mal Berisha vlerëson aftësinë e Malcolm – it për të humanizuar figurat historike, duke i bërë historitë e tyre të aksesueshme dhe tërheqëse, duke ruajtur standarde rigoroze akademike.
Rebelët, besimtarët, të mbijetuarit
“Rebelët, besimtarët, të mbijetuarit” është një tjetër gur themeli i veprës së Malcolm-it, duke u fokusuar në qëndrueshmërinë dhe përshtatshmërinë e shqiptarëve gjatë historisë së trazuar shekullore. Mal Berisha reflekton në atë sesi ky libër përmbledh shpirtin e popullit shqiptar, duke kornizuar betejat dhe triumfet e tij. Ai vlerëson qasjen e ekuilibruar të Malcolm-it, i cili as romantizon dhe as nënvleftëson, por përkundrazi paraqet një portretizim të nuancuar dhe rigoroz të rrugëtimit të kombit tonë.
Një nderim për akademikun, Sir Noel Malcolm
Në të gjithë “Shqiptariadën” admirimi I Mal Berishës për Malcolm – in është i dukshëm. Ai e pozicionon atë jo vetëm si historian, por edhe si një urë lidhëse midis kulturave. Përfshirja e intervistave me figura të shquara nga sfera akademike dhe politike shqiptare dhe britanike përforcon rëndësinë e punës së Malcolm – it. Këto dëshmi ofrojnë këndvështrime të qarta mbi ndikimin e kërkimit të Malcolm – it, duke nënvizuar rolin e tij në nxitjen e një mirëkuptimi më të thellë midis kombeve.
Një aspekt intrigues i librit është se ai në të vërtetë është ekstrakti I serialit të një seri filmash dokumentarë të prodhuar gjithashtu nga vetë Mal Berisha, me titull:
“Mirënjohja është parametri i fisnikërisë njerëzore”.
Kjo seri synon të shpërndajë më tej kontributet e Malcolm – it tek një audiencë më e gjerë në mënyrë pamore nëpërmjet të televizionit dhe YouTube -s. Libri përfshin tekstin e plotë të intervistave të kryera për dokumentarin, duke ofruar një mundësi shtesë të njohurive mbi ndikimin dhe trashëgiminë e Malcolm – it.
Përfundim:
“Shqiptariada” e Sir Noel Malcolm – it është një kontribut i rëndësishëm në historiografinë shqiptare dhe një nderim i përzemërt për një studiues, puna e të cilit ka pasur një ndikim të thellë në kuptimin e historisë shqiptare. Roli i dyfishtë i Mal Berishës si diplomat dhe historian e pasuron narrativën, duke u ofruar lexuesve një pamje të shumëanshme të veprës së Malcolm – it dhe ndikimit të saj, vëcanërisht tek faktori ndërkombëtar, vendimarrës për cështjen e Kosovës por edhe më gjërë.
Shkrimi i autorit Berisha është njëkohësisht informues dhe joshës duke përcjellë me sukses thellësinë e studimit të Malcolm – it dhe rëndësinë e qëndrueshme të kontributeve të tij. Për këdo që është i interesuar për historinë shqiptare, ky libër është një lexim thelbësor, duke ofruar një pasqyrë gjithëpërfshirëse të veprave kryesore të Sir Noel Malcolm – it dhe ndikimin e tyre të qëndrueshëm si në qarqet akademike ashtu edhe në marrëdhëniet ndërkombëtare.
Një ndër bukuritë e librit qëndron edhe tek fakti se ai është botuar në dy gjuhët shqip dhe anglisht me dy titujt: “SHQIPTARIADA” dhe “ALBANIANADA”
Ndrek Gjini
Source: https://thegalwayreview.com/2023/05/15/book-review-sir-noel-malcolms-albanianada-by-mal-berisha/
